سخنی در مورد آموزش PLC

با عرض سلام و وقت بخیر خدمت همه دوستان،با توجه به سولات زیاد در مورد نحوه آموزش PLC لازم دیدم تا در این پست مطالبی رو بیان نمایم.

در ابتدای کار نیاز به مدرک خاصی نیست و همه افراد با هر مدرکی و در هر سطحی می تونن PLC رو فرا بگیرن.البته ذکر کنم که نیاز به پیش نیازهایی هست که در ادامه ذکر می کنم،آشنایی با مدارات برقی و اصول گیت های دیجیتالی و کمی الکترونیک صنعتی .به نظر من برای شروع بهتره که دوستان با MiniPLC ها کار و شروع کنن زبان برنامه نویسی پایه اغلب این نوع پی ال سی ها Ladder می باشد،این نوع پی ال سی ها هر کدام نرم افزار مخصوص به خود را دارند که با یادگیری زبان لدر با همه این نرم افزارها میتونین براحتی کارکنین (فقط کافیه یک کدام مثلاً لوگو از زیمنس رو به صورت کامل فرا بگیرین)،برای PLC های بزرگتر مثلاً خانواده S7 از زیمنس که اتفاقاً در ایران نیز کاربرد فراوانی دارد نیاز به یادگیری زبان STL می باشد که برای این کارنیاز به مطالعه های بشتر و کلاسهای آموزشی میباشد.توجه کنید که PLC کاران حرفه ای از زبان STL استفاده میکنن ولی در جای خود از زبان LAD نیز بهره میبرن در مورد زبان FBD نیز ذکر کنم که این زبان بر اساس گیت های منطقی پایه ریزی شده است ودر اکثر PLC ها وجود دارد ولی کاربرد آن کم و تقریباً در پروژهای عملی استفاده نمیشود،برای کار با نرم افزارها بهترین حالت این است که سخت افزار های آن نیز در دسترس باشد،لذا با توجه به هزینه های زیاد سخت افزاری بهترین گزینه از نظر من کلاسهای آموزشی سازمان فنی و حرفه ای و وزارت کار می باشند که می تونن کمک بسیار خوبی برای شروع و حتی جذب بازار کار باشند.در پایان تعدای کتاب در همین زمینه معرفی میکنم.

1- مرجع کامل PLC S5 از مجموعه کتابهای مثلث نارنجی   نویسنده:مهندس فربد قابوسی  PLC های S5 از زیمنس کاربرد اجرایی بسیار اندکی به علت قدیمی شدن دارن ولی به نظر من چون در پروژه های بسیاری در ایران استفاده شده اند یاد گیری آن هم برای مقدمات PLC و هم برای عیب یابی در آینده نیاز می باشد.

2- راهنمای جامع PLC simatic step 7 از مجموعه کتابهای مثلث نارنجی         نویسندگان:مهندس سعید غریبی و مهندس هادی غریبی    دوستان مطئن باشین هر کسی که این کتاب رو کامل (نرم افزاری و سخت افزاری) یاد بگیره یه PLC کاره حرفه ایه !!

3- مرجع کامل برنامه نویسی STEP 7 انتشارات فدک ایساتیس     مولفین:مهندس فرامرز خوش لفظ و مهندس علی اکبر حسینی

4- راهنمای جامع STEP 7 به اهتمام شرکت صابکو   تالیف مهندس محمد رضا ماهر و مهندس نوشین سعیدی که در دو جلد عرضه شده است. 

مونیتورینگ

یکی دیگر از مباحث مهم و مرتبط با اتوماسیون صنعتی ، مانیتورینگ می باشد . امروزه مانیتورینگ یکی از نیازهای اساسی بسیاری از صنایع به خصوص صنایع بزرگ می باشد. بسیاری از صنایع بزرگ مانند صنایع پتروشیمی ، صنایع تولید انرژی ، صنایع شیمیایی و ... بدون استفاده از سیستم مونیتورینگ مناسب قادر به ادامه کار خود نیستند . مونیتورینگ عبارت است از جمع آوری اطلاعات مورد نظر از بخشهای مختلف یک واحد صنعتی و نمایش آنها با فرمت مورد نظر برای رسیدن به اهداف ذیل :  نمایش وضعیت لحظه ای هر یک از ماشین آلات و دستگاهها -  نمایش و ثبت پارمترهای مهم و حیاتی یک سیستم -  نمایش و ثبت آلارمهای مختلف در زمانهای بروز خطا در سیستم -  نمایش محل خرابی و زمان وقوع ایراد در هر یک از اجزای سیستم -  نمایش پروسه های تولید با استفاده از ابزارهای گرافیکی مناسب -  تغییر و اصلاح Set Point ها حین اجرای پروسه تولید -  امکان تغییر برخی از فرایندهای کنترلی از طریق برنامه مونیتورینگ -  ثبت اطلاعات و پارمترهای مورد نظر مدیران از قبیل زمانهای کارکرد، میزان تولید ، میزان مواد  اولیه مصرفی ، میزان انرژی مصرفی و ...

   

انواع زبانهای برنامه نویسی به صورت استاندارد IEC وPLC های زیمنس

قسمت اول

زبان برنامه نویسی PLCهای مختلف دارای شباهت ها و تفاوت های گوناگونی است،واین موضوع برای استفاده کنندگان مشکلاتی را بهمراه داشته است.کمسیون جهانی فناوری برق(The International Electrotecnical Commission)که سازمان بین المللی برای ارائه استاندارد های جهانی در صنعت برق است.اخیراً برای ارائه استاندارد های جهانی در زمینه زبانهای برنامه نویسی PLC اقداماتی نموده است،که ازجمله می توان به زبان واحدی برای برنامه نویسی اشاره نمود.سازمان،سازندگان مختلف را تشویق به اسنفاده از این زبان برای محصولات خود میکند.بااین همه هنوزتفاوتهای زیادی بین این زبان(IEC)با زبانهای ارائه شده از طرف سازندگان PLCوجود دارد.

زبان های مختلف برنامه نویسی PLC  با استاندارد IEC

IEC1131 برای برنامه نویسی PLC کلا شش زبان برنامه نویسی استاندارد را معرفی نموده است که شامل شش زبان زیر که به انها اشاره میکنم می باشد:

(Instruction List)IL

زبان سطح پایین به صورت متنی می باشد.

(Function Block Diagram)FBD

به صورت گرافیکی است و در آن برنامه نویسی به صورت یک سری بلوکهای پایه که در کنار هم قرار میگیرند می باشد.

(Ladder Diagram)LD

به صورت دیاگرام نردبانی است و طوری طراحی شده است که می توان آنرا به صورت توام با FBD به کار برد،این زبان برنامه نویسی تقریباً درتمام انواع مینی PLCها کاربرد دارد و کار با این زبان برای افرادی که به مدارات برق صنعتی آشنایی دارند ساده ترو قابل درک تر است.

(Sequential Function Control)SFC

در این روش برنامه به مراحلی که ترتیب الگوریتم های کنترلی رانشان می دهدتقسیم می گردد،از این روش بیشتردر برنامه نویسی های ترتیبی(مدارات شامل فلیپ فلاپها)استفاده می شود.

(Continuous Function Chart)CFC

این روش برنامه نویسی بیشتر در برنامهایی که شرایط کنترل در ان به صورت ترکیبی می باشد مورد استفاده قرار میگیرد،مانند پروسه های کنترل دما،کنترل فشار و . . .

(Structured Text)ST

ST یک زبان سطح بالا شبیه  Cو پاسکال است و کاربرد ان در الگوریتم های پیچیده و پروژه ای وسیع است.

جدول مقایسه زبان های برنامه نویسی  IECبا PLC-S7 شرکت زیمنس

IEC1131	PLC-S7
LD	LAD
FBD	FBD
SFC	Graph7
CFC	SFC
ST	STL
IL	SCL (Structured Control Language)

شرکت زیمنس با این ادعا که این استاندارد را در S7 رعایت کرده در پکیج نرم افزاری STEP7 سه نوع از این زبان های برنامه نویسی را ارائه کرده است.

IL تحت عنوان زبانSTL

 LDتحت عنوان زبانLAD

FBD

زبان های ST و SFC در نرم افزار های جداگانه توسط شرکت زیمنس عرضه شده اند،نرم افزار S7 برای برنامه نویسی PLC های خانواده SIMATIC طراحی شده است.

ادامه دارد . . .

---

قسمت دوم

تقسیم بندی نرم افزار S7 براساس  PLCهای خانواده زیمنس به دو نوع می باشد:

STEP7 micro win -1 برای PLC های کوچک ازسری S7 مانند S7-200

2- STEP7 برای دیگر   PLCهای S7 مانندS7-300,S7-400

هریک ازنرم افزارهای فوق درمدل های Lite-Normal-Professional عرضه می شوند که هر یک دارای قابلیت خاصی می باشد،نسخه Professional همه امکانات را داراست،همچنین دارای شبیه ساز سیمولاتور نیز می باشد.

به طور کلی STEP7 نسبت به  STEP5دو ویژگی مهم را داراست:

۱- سازگاری با استاندارد       IEC1131

۲- قابلیت پیکر بندی سخت افزار از طریق نرم افزار

در  S5امکانات تهیه برنامه جهت PLC وجود داشت ولی در S7 علاوه بر برنامه نویسی می توان سخت افزار سیستم و مدولهای مختلف راازطریق آن پیکر بندی کرد.

معرفی PLC های خانوادهS7

SIMATIC S7 شامل سه نوع PLC است که بر اساس عملکردشان تقسیم بندی می شوند:

SIMATIC S7-200

این PLC برای کارهای با حوزه عملکرد محدود طراحی شده است،این PLC هادر مدولهای با سری212-226  ساخته شده وتعداد  I/Oهای این سری حدود 70-80 عدد می باشد،نرم افزار مورد استفاده این مدل PLCها STEP7 micro win می باشد،نکته  دیگر اینکه این نوع ازPLC  ها به صورت یکپارچه(Compact)می باشد و مدولار نیست.

SIMATIC S7-300

این مدل برای کاربرد های با حوزه کاری متوسط طراحی شده است،این plc ها در مدلهای312-318  ساخته می شوند و تعداد I/O های این نوع در حدود  800-1000عدد می باشد،نرم افزار مورد استفاده این نوع PLCها SIMATIC S7 می باشد.

SIMATIC S7-400

برای کاربرد های با حوزه کاری وسیع طراحی شده است،در مدولهای سری412-417 ساخته می شوند و تعدادI/Oهای این مدل بیش از 1000 عدد می باشد، نرم افزار مورد استفاده این نوع PLCها نیز SIMATIC S7 می باشد.

 نوشته شده توسط حامدسیدکاشانی