خلاصه ای از مبحث روشنایی فنی هنرستان و کار و دانش

روشنایی فنی:

• - به مقدار نوری که در تمام جهات از یک منبع نوری در هر ثانیه منتشر می شود جریان نوری (توان نوری ) میگویند .
• - جریان نوری را با Φ نشان میدهند. واحد جریان نوری لومن (Lm) می باشد .
• - به مقدار نوری که بر واحد سطح تابیده می شود شدت روشنایی میگویند. واحد شدت روشناییلوکس (LX) یا لومن بر متر مربع میباشد . یک لوکس= یک لومن بر متر مربع می باشد.
• - شدت روشنایی را با حرف E نشان میدهند و فرمول آن عبارت است از
• - نسبت جریان نوری ( توان نوری ) به توان الکتریکی لامپ را بهره نوری لامپ میگویند و واحد آنلومن بر وات میباشد .
• - به تراکم شار نور در فضا شدت نور میگویند . و واحد آن شمع یا کاندلا (ca) می باشد .
• - نسبت شدت نور به سطحی که نور از آن متصاعد می شود درخشندگی میگویند . واحد درخشندگی شمع بر سانتیمتر مربع می باشد
• - پخش نور به روشهای مطابق جدول زیر صورت میگیرد .

نوع پخش نور	مستقیم	نیمه مستقیم	یکنواخت (عمومی)	نیمه غیر مستقیم	غیر مستقیم
مقدار نور تابیده شده به بالا	0 تا 10 درصد	10 تا 40 درصد	40 تا 60 درصد	60تا 90 درصد	90 تا 100 درصد
مقدار نور تابیده شده به پایین	90 تا 100 درصد	60 تا 90 درصد	40 تا 60 درصد	10 تا 40 درصد	0 تا 10 درصد
کاربرد	سوراخکاری و تراشکاری	دفاتر کار و کلاسها و بانکها	محوطه ها و محیط کار معمولی	هتلها و مهمانخانه ها	دکوراسیون سینما و ویترینها

• - جهت انتخاب نوع روشنایی باید سه عامل مسائل اقتصادی ، زیبایی ، بهداشتی رعایت گردند . در مسائل اقتصادی دو اصل هزینه اولیه و هزینه تعمیر و نگهداری باید توجه شود .
• - مراحل محاسبه روشنایی داخلی : ابتدا از جداول استاندارد مقدار شدت روشنایی مورد نیاز محل را بر حسب لوکس بدست می آوریم . سپس نوع روشنایی را انتخاب کرده و نوع چراغ را نیز انتخاب می نمائیم . با استفاده از جداول مربوط به هر چراغ ضریب آلودگی (MF) را بدست میآوریم. با استفاده از فرمولهای زیر ضریب فضا را محاسبه می نماییم .

برا ی روشنایی مستقیم ، نیمه مستقیم  و یکنواخت                   ٢w+L / 6H     روشنایی نیمه غیر مستقیم و غیر مستقیم          ٢w+L / 4H 

  W :  عرض محیط                                L : طول محیط                          H: ارتفاع نصب چراغ

با استفاده از جداول مربوطه با استفادا از ضریب فضا ، رنگ سقف و رنگ دیوار و کف مقدار ضریب بهره (µ) را محاسبه نموده و با استفاده از فرمول     E A / µMF

 مقدار جریان نوری مورد نیاز را محاسبه می نماییم . در این فرمول A  سطح مقطع محیط بر حسب متر مربع و E  شدت روشنایی بر حسب لوکس میباشد

و پس از آن از فرمول            مقدار نور هر چراغ      /       مقدار نور کل     = تعداد چراغ                          تعداد چراغهای لازم را بدست می آوریم .

• - نحوه چیدن چراغها در سقف باید به گونه ای باشد که فاصله هر چراغ تا دیوار نصف فاصله دو چراغ ( در طول یا عرض ) باشد .