نت پیشگیرانه

نت پیشگیرانه

این استراتژی می‌گوید :

(Fix it before it breaks)

Maintain based upon calendar or running time

نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه عبارتست از یک روش سیستماتیک برنامه‌ریزی و زمان‌بندی شده جهت انجام کارهای نگهداری مورد نیاز بر طبق برنامه تنظیمی با هدف جلوگیری از فرسایش غیرعادی اجزا ماشین و کاهش توقفات اضطراری ماشین‌آلات .

نت پیشگیرانه بر اساس تناوب اجرای فعالیتها برنامه‌ریزی و اجرا گردیده و به همین دلیل عبارت Time Based Maintenance نیز به این دسته از فعالیتها اطلاق میگردد .

 این راهبرد نگهداری و تعمیرات (نت) بر پایه زمان استوار است و در آن براساس دوره های زمانی از پیش تعریف شده ، تجهیزات از خط تولید خارج و مورد بازرسی قرار می گیرند . براساس بازرسی چشمی تعمیرات لازم انجام و تجهیزات دوباره به خط تولید باز برمی گردند . بنابراین براساس این راهبرد نگهداری و تعمیرات (نت) تعویض قطعات ، بازسازی و تعمیر اساسی یک ماشین در دوره زمانی قطعی بوده و صرف نظر از شرایط کارکردی دستگاه ، در زمان مقرر عملیات لازمه بر روی آن انجام می شود . هرچند این یک استراتژی مناسب بوده ولی حتی یک خطای پنج درصدی در برآورد زمان مناسب تعمیر می تواند باعث افزایش زیاد هزینه های کارخانه گردد . با این اوصاف برخی از اینگونه فعالیتهای پیشگیرانه همانند تنظیمات ، کالیبراسیون و بازرسیهای سالانه (دو سالانه) دیگهای بخار ضروری و جزء الزامات می باشد .

فعالیتهای نت پیشگیرانه عبارتند از :

1-بازدید ( بازرسی) :

  با انجام بازرسی‌های چشمی از دستگاه و بازدید نقاط حساس دستگاه و بررسی عملکرد آن، می‌توان متوجه عیوب دستگاه شد. مثلاً با بازرسی از اتصالات برقی دستگاه در صورت وجود نقصی در قسمتی از مسیر کابل‌کشی، می‌توان متوجه آن شد و آن را برطرف کرد. این بازرسی‌های چشمی در مقابل خطرات و صدماتی که از آنها جلوگیری می‌کنند،  بسیار کم هزینه و بصرفه می‌باشند. چه بسا یک عیب کوچک که اگر نادیده گرفته شود و به آن توجه لازم نشود، موجب بروز عیبی بزرگتر و نهایتاً خرابی دستگاه و لطمات بیشتری شود. بازرسی با هدف کشف عیب بالقوه و جلوگیری از بروز آنها صورت می‌گیرد. معمولاً بازرسی با قدم زدن در خط تولید و نگاه کردن به وضعیت کارکرد و وضع ظاهری دستگاهها، نتایج بسیار مطلوبی دارد. یک تعمیرکار باتجربه صرفاًً با گوش‌کردن به سروصدای دستگاه، متوجه عیوب احتمالی آن می‌شود. برخی نیز با بوکردن دستگاه متوجه اشکالات آن می‌شوند! نگاه کردن، لمس کردن، گوش دادن و آزمایش کردن از جنبه‌های بازرسی هستند.

 2 -تنظیم:

 معمولاً کارخانة سازنده یا تیم نصب و راه اندازی، دستگاه را برای کار در شرایط خاصی، کالیبره یا تنظیم می‌کنند. اما در بسیاری از دستگاهها بر اثر تکان ها و ضربه‌های ناشی از کارکرد دستگاه یا ماهیت عملکردی دستگاه، بتدریج تنظیمات اولیه دستگاه بهم خورده و به عبارتی دستگاه از تنظیم خارج می‌شود. معمولاً علایمی نظیر لغزش و تکان‌های شدید، سروصدای غیرطبیعی، ‌لقی اجزا و... نشانگر تنظیم نبودن دستگاه است. بنابراین فعالیت تنظیمات که به صورت دوره‌ای در PM انجام می‌شود، مانع بروز این رویدادها و جلوگیری از خرابی می شوند.

 3-تنظیف (تمیزکاری):

 دستگاههای صنعتی چون در محیط کار و تولید قرار دارند، در معرض انواع آلودگی‌های ناشی از ریزش مواد اولیه، نشت سوخت یا روغن، پاشش مذاب، براده‌های برشکاری، پسماند مواد اولیه، روغن‌های مصرفی و سایر آلودگیها قرار دارند و چنانچه هر دستگاهی بطور مرتب تمیزکاری و تنظیف نشود، به تدریج این آلودگیها روی ماشین انباشته شده و موجب بروز خطرات و صدمات به ماشین می‌شود. در PM انواع تمیزکاری سطحی، شستشوی قطعات، سمباده زدن، جمع‌آوری براده‌ها و سایر اجزای ریز که لابلای اجزای ماشین گیر کرده‌اند، رنگ‌آمیزی و... برای جلوگیری از ایجاد خرابی انجام می‌شود.

تمیزکاری اقدامی مفید برای بررسی و کنترل میزان فرسایش تجهیزات است. توصیه می‌شود که از اقدامات تمیزکاری به عنوان نوعی عملیات اساسی و بنیانی در بازرسی دستگاهها استفاده شود. دلایل امر عبارتند از:

درضمن تمیزکاری با قطعات مختلف دستگاه تماس حاصل می‌شود.

بر اثر تماس دست با قطعات مختلف، اپراتور می‌تواند مسائلی نظیر داغ شدن بیش از حد، لرزش، صداهای غیر طبیعی و شل بودن قطعات و غیره را احساس می‌کند.

پاک کردن گرد و خاک کثافت و روغنها (و روانکاری دستگاه به طرز صحیح) باعث جلوگیری از سرعت فرسایش می‌شود.

تمیزکاری نوعی بازرسی برای تشخیص خرابیها و فرسایش‌ها است. این عمل باعث طولانی‌تر شدن عمر قطعات شده و میزان کیفیت تجهیزات را حفظ می‌نماید. برای مثال، تفاوتهای بین تمیزکاری و شستشوی یک اتومبیل، توسط یک سیستم خودکار ماشین‌شویی (کارواش) و تمیزکاری آن به وسیله دست،  را مورد نظر قرار دهید. در یک دیدگاه کلی و کلان اثرات این دو اقدام ظاهراً مشابه به نظر می‌رسند: اتومبیل تمیز شده است، یا به عبارتی، گرد و خاک و کثافت روی آن پاک شده است. ولی مطمئناً سایر مسائل موجود روی اتومبیل که خیلی واضح و آشکار نیستند تنها در صورتی که اتومبیل توسط شخص، مورد بازرسی و تمیزکاری قرارگیرد محرز می‌شود. (برای مثال، ساییدگی لاستیک چرخها و وجود میخ در آنها، ترکیدگی لاستیک چرخها، ترکیدگی رنگ بدنه، زنگ زدگی و خط و خراش روی بدنه وغیره). تمیزکاری یا به عبارتی بازرسی ماشین به این صورت که بیان شد، به دلایل ذکر شده، برای کارخانه و صنعت امری مهم می‌باشد.

همان گونه که از معنای لغوی "تمیزکاری" برداشت می‌شود، به معنای جدا کردن آلودگی، لکه، گرد و خاک، ذرات و سایر مواد بیگانه‌ای است که ماشینها، ابزار، مواد اولیه، قطعات محصول و غیره می‌نشینند. در انجام این کار اپراتورها به تشخیص معایب نهانی تجهیزات و اقدام برای رفع آنها نیز می‌پردازند.

 اثرات زیان‌بار تمیزکاری ناکافی:

  اثرات زیان‌بار تمیزکاری ناکافی به قدری زیاد هستند که نمی‌توان همگی آنها را در اینجا عنوان نمود. ولی نوعاً این اثرات به طور مستقیم به صورت زیر ظاهر می شود:

ذرات بیگانه به بخشهای لغزندة ماشینها، سیستمهای هیدرولیکی یا الکتریکی و غیره وارد شده و باعث ایجاد مقاومت اصطکاکی، سایش، گیرکردن مواد، نشتی و اشکالات برقی می‌شود. این امر باعث از دست رفتن دقت، اشکالات عملیاتی تجهیزات و خرابی‌های اضطراری می‌شود.

در انواع مشخصی از تجهیزات خودکار، وجود ذرات یا گردو خاک در کانالهای ورودی مواد یا قطعه باعث جلوگیری از جریان کار و ایجاد اشکال در عملکرد، حرکت بدون تولید ماشین یا توقفات کوتاه مدت می‌شوند.

در اغلب  موارد کیفیت محصول مستقیماً تحت تأثیر قرار می‌گیرد. برای مثال در سیستم تولید قطعات پلاستیکی، مواد بیگانه که به قالبها می‌چسبند باعث کربنیزه شدن داخل سیلندرها و نشست مواد و سایر اشکالات می‌شود. این امر جریان مواد و تعویض قالبها و سایر عملیات را دچار اشکال می‌کند.

درمونتاژ رله‌ها و سایر قطعات کنترل الکتریکی، وجود آلودگی و گرد و خاک باعث اشکالات برقی می‌شود.

درعملیات تراش‌کاری حساس، وجود گردوخاک و آلودگی باعث کندی عملیات هم محورسازی قطعه شده و حساسیت‌ها را تحت تأثیر قرارمی‌دهد.

در عملیات الکترولیز و آبکاری سطح فلزات، فطعات با مایع الکترولیز آلوده می‌تواند باعث ایجاد اشکال در آبکاری سطح فلز بشود.

اشکالات و معایب در تجهیزات آلوده و دارای گرد و خاک به دلایل فیزیکی و روانی پنهان می‌ماند. برای مثال سایش،  لقی، خراشها، نشتی و سایر اشکالات تجهیزات در ماشینهای کثیف مشهود نیست. از آن گذشته اپراتورها ممکن است از نظر روانی علاقمند به بازرسی دستگاه‌های آلوده به گرد وخاک نباشند.

 تمیزکاری خود نوعی بازرسی است.

  تمیز کاری به سادگی شامل عملیات تغییر انتقال به یک وضعیت تمیز نیست، گو اینکه این امر نیز جزیی از تمیزکاری است. تمیزکاری به مفهوم لمس و بازدید بخشهای مختلف ماشین برای تشخیص اشکالات نهانی و حالات غیر طبیعی نظیر لرزش بیش از حد، حرارت و سرو صدا می‌باشد. به بیان دیگر، تمیزکاری نوعی بازرسی است. در حقیقت اگر تمیزکاری با این شیوه انجام نشود، مفهوم واقعی خود را از دست داده است.

اگر اپراتورها ماشینی را که برای مدت طولانی کار کرده است به صورت کامل پاک و تمیز نمایند، ممکن است به تعداد زیادی اشکال که احتمالاً بعضی از آنها اشکالات جدی هستند و احتمالاً به خرابی اضطراری می‌انجامند، پی ببرند.

آلودگی گرد وخاک، لقی، سایش، خرابی سطوح، تغییر شکل ونشتی در ماشین، ابزار و قالبها با اثرات متقابل و تشدید کننده با یکدیگر ترکیب می‌شوند و باعث ایجاد فرسایش و اشکال در عملکرد ماشین می‌گردند. تمیزکاری از شیوه‌های بسیار مفید برای تشخیص این اشکالات و جلوگیری از این مسائل می‌باشد

4 - آچارکشی:

  معمولا ً ماشین‌آلات صنعتی دارای تعداد زیادی انواع اتصالات مکانیکی از نوع پیچ ومهره هستند. بر اثر کارکرد دستگاه در طول زمان و تکانهای وارده بر این قسمتها، اتصالات به تدریج شل شده و ممکن است منجر به جدا شدن قطعات از یکدیگر نیز بشود. شل شدن این اتصالات ممکن است باعث بهم خوردن کارائی مناسب دستگاه شده و دوباره‌کاری و ضایعات تولید را بالا ببرد. به همین دلیل در PM فعالیتهای آچارکشی تعریف می‌شود تا اتصالات دستگاه مورد بررسی قرار گرفته و توسط انواع آچارها سفت و محکم شوند. بایستی دقت شود میزان سفت کردن پیچ‌ها در حد استاندارد انجام گرفته و در مواقع نیاز از ابزار مخصوی مثل ترکمتر استفاده شود.

 5- روانکاری:

 روان‌کننده ماده‌ای است که با ایجاد یک لایة لغزنده بین دو سطح، اصطکاک را کاهش می‌دهد. روانکاری به معنی نرم و لغزنده کردن یک سطح یا بکاربردن و استفاده از روان‌کننده‌ها است. روانکاری انواع مختلف دارد و با توجه به اینکه از چه نوع روان‌کننده‌ای استفاده می‌شود؛ به صورت‌های روغنکاری و گریسکاری نامیده می‌شود.

معمولاً اجزای ماشین در حرکت و ارتباط دایم با یکدیگرند. حرکت شافت و بوش، حرکت دنده‌ها در چرخ‌دندة درگیر، حرکت پیستون در سیلندر. در تمام این موارد برای کاهش اصطکاک، ‌سایش و جلوگیری از گرم‌شدن بیش از حد، از روانکار استفاده می‌شود. مثلاً یاتاقان‌های میل‌لنگ در موتور یک خودرو بایستی چندین هزار کیلومتر در دماهای بالا و بارهای متغیر کار کنند، آیا این عمل بدون استفاده از روانکاری میسر است؟

 6- تعویض:

 به عملیات بازکردن یک قطعه از روی ماشین و جایگزین‌کردن یک قطعة دیگر، تعویض می‌گوییم. معمولاً در برنامه‌های PM تعویض قطعات نیز در زمان‌های مختلف پیش‌بینی می‌شود. مثل تعویض تسمة موتور هر یکسال یا تعویض کاسه نمد در هر شش‌ماه.

تعویض یک قطعه ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد: لهیدگی قطعه، فرسودگی قطعه، خوردگی قطعه، ‌ساییدگی قطعه،‌ سوراخ شدن یا پاره شدن قطعه، سررسید طول عمر قانونی و....

معمولاً دلایل مختلفی موجب بروز عواملی می‌شوند که ما را ناگریز به تعویض قطعات می‌کنند. برخی از این دلایل عبارتند از: سایش، کاربرد نادرست قطعه، جدا شدن اتصالات، آلودگی و کثیفی، غفلت و بی‌توجهی اپراتور، فشار وارده،‌ ارتعاش، سروصدای ناهنجار، تخلیه شدن و تحلیل مواد، خوردگی، خستگی، اصطکاک، شوک و ضربه، پوسیدگی و بارگیری اضافی.

7- تعمیرات ساده:

  تعمیر یک دستگاه به معنای بازوبسته کردن مجموعه‌های دستگاه و عیب‌یابی اشکالات دستگاه و سپس ترمیم نواحی آسیب‌دیده می‌باشد. چنانچه این عملیات کم حجم (از نظر زمانی یا نفرساعت مورد نیاز یا هزینه) باشد؛ به آن تعمیر ساده می‌گوییم.

 8- تعمیرات اساسی:

  چنانچه یک ماشین نیاز داشته باشد تا قسمت‌های زیادی از آن تحت تعمیر قرار گیرد و انجام این عملیات نیاز به زمان، نفرساعت وهزینه بالایی داشته باشد، در این صورت به این تعمیرات، تعمیرات اساسی یا اورهال می‌گوییم. مثلا یک دستگاه پرس سنگین در هر سال نیاز به اورهال اساسی مجموعة هیدرولیک، ‌قالب‌ها، کنترل و سایر قسمتها دارد. به دلیل زمان زیادی که انجام تعمیرات اساسی لازم دارد، معمولاً سعی می‌شود در برنامه‌ریزی کارهای PM اینگونه فعالیتها به زمان تعطیلات دوره‌ای کارخانه (مثل تعطیلات آغاز سال یا تعطیلات تابستانی) منتقل شود. همچنین ممکن است انجام این تعمیرات نیاز به ابزار و تجهیزات خاصی داشته باشد که لازم باشد دستگاهها از داخل خط تولید به یک فضای کارگاهی مجهز انتقال یابد..

نت پیش بینانه یا پیشگویانه (Predictive Mantenance - PdM)

 مقدمه

مطالعاتی که در دهه های ۶۰ و ۷۰ در دانشگاه های آمریکا و سوئد انجام شد، نشان داد که الگوی خرابی وان حمام برای خرابی اکثر دستگاه ها و تجهیزات پیجیده صادق نیست و صرفاً ۸ تا ۲۳ درصد حرابی ها از این منحنی پیروی می کنند و وابسته به سن و کارکرد دستگاه هستند. لذا این بحث مطرح شد که اقدامات پیشگیرانه بیشتر صرفاً هزینه ها را افزایش داده و اثری در کاهش خرابی های اضطراری ندارند.

از طرفی در نت پیشگیرانه فعالیت های مختلف به صورت دوره ای انجام می گیرند و وضعیت دستگاه در زمان انجام این اقدامات نقشی در انجام آنها ندارد. بنابراین ممکن است برخی از این اقدامات دیر اتفاق بیفتند یا اصولاً لزومی به انجام آنها نباشد.

نت پیش بینانه چیست؟

از حدود سال ۱۹۷۵ به تدریج نت پیش بینانه / پیشگویانه در صنایع مطرح شد. از آنجا که در این نوع نت، وضعیت دستگاه نقش مهمی در انجام تعمیرات دارد، به آن نت مبتنی بر وضعیت (Condition based Maintenance) نیز گفته می شود.

در نت پیش بینانه اعتقاد بر این است که اغلب خرابی های ماشین آلات و تجهیزات پس از رسیدن به یک مرحله مشخصی نشانه هایی از خود بروز می دهند. بنابراین می توان این نشانه ها را تشخیص داد و وقوع خرابی را از قبل پیش بینی نمود. برخی از این نشانه ها عبارتند از ارتعاشات، صدا، ذرات فرسایشی، حرارت، بو و ...

بنابراین در نت پیش بینانه پارامترهای تعریف شده برای عملکرد یک وسیله با حدود تعریف شده آنها مقایسه می شوند. پس از انجام تحلیل های لازم، مشکلات بالقوه شناسایی می شوند و اقدامات لازم برای حل این مشکلات انجام می گیرند. در نت پیش بینانه از ابزار پایش وضعیت استفاده می شود.

* نمودار از کارافتادگی بالقوه (P-F / Potential Failure) وضعیت تجهیزات را در طول زمان و زمان هایی که از کارافتادگی قابل شناسایی است و هزینه تعمیرات در زمان های مختلف را نشان می دهد.

پایش وضعیت (Condition Monitoring / CM)

پایش وضعیت عبارتست از اندازه گیری و پایش مستمر پارامتری از وسیله در حال کار که:

الف - بیانگر وضعیت آن باشد.

 ب - قابل پیگیری و ردیابی باشد- یعنی بتوان نتایج را با نتایج قبلی و بعدی مقایسه کرد.

 ج - حاوی اطلاعات مفیدی برای عیب یابی باشد.

* ویژگی این تکنیکها این است که آزمایش های غیرتخریبی هستند.

برخی از تکنیک های پر کاربرد پایش وضعیت

* از حواس انسانی - ابتدایی ترین و پر کاربردترین روش پایش وضعیت استفاده از حواس انسانی است. برای مثال:

- لمس کردن: مثلاً با کمک سکه و حس لامسه می توان درکی از ارتعاشات تجهیزات به دست آورد. یا در مواردی که دما زیاد بالا نیست، می توان تغییرات دما را با لامسه حس کرد.

- دیدن: مثل حالت های دفرمه شدن، شکستگی و نشتی ها

- بوییدن: بوی روغن سوخته، بوی سوختگی مدارها، H2S

- شنیدن: گوش انسان یکی از بهترین ابزارها برای آنالیز صداست و می تواند بین الگوهای مختلف سدایی تفاوت قائل شود و بین خرابی و نوع صدا ارتباط برقرار کند. برخی معتقدند که گاهی گوش انسان از دستگاه آنالایزر صدا هم بهتر عمل می کند.

* آنالیز ارتعاشات

* آنالیز صدا

* ترموگرافی

* آنالیز روغن

* آنالیز مدار موتور

* عکس برداری مادون قرمز از تجهیزات

مزایای نت پیش بینانه

* کاهش خرابی های غیز منتظره

* سفارش دهی قطعات در زمان نیاز

* افزایش عمر تجهیزات

* کاهش توقفات و از کار افتادگی ها

معایب نت پیش بینانه

* مهارت های اضافی مورد نیاز (آموزش کارکنان)

* هزینه سرمایه گذاری بالا

* پس انداز بالقوه به سادگی برای مدیران قابل درک نیست

اصطلاحات معمول در نت

  :PMعبارت است از تحت کنترل در آوردن وضعیت دستگاه ها توسط بازرسی های به موقع و پیشگیری از خرابی های ناگهانی

روش اجرایی: عبارت است از سندی که در آن نحوه انجاک یک فعالیت به دقت و به ریز شرح داده شده باشد به نحوی که هر کس با خواندن ان بتواند آن کار یا فعالیت را به انجام برساند.

نگهداری : مجموعه فعالیت هایی که به طور مشخص به منظور حفظ و نگهداری هر یک از تجهیزات در حد استاندارد و شرایط مطلوب با هدف بالا بردن عمر مفید و جلوگیری از خرابی ناگهانی

تعمیرات: شامل مجموعه فعالیت های اصلاحی و تعمیری برای باز گرداندن یک دستگاه به وضع استاندارد و قابل بهره برداری نمودن آن

نگهداری پیشگیرانه: مجموعه فعالیت های بازرسی و تصحیحی بر روی تجهیزات قبل از آن که اشکالات جزیی باعث از کار افتادن آن شود.

سرویس حین کار: مجموعه فعالیت ها و اقداماتی که به منظور نگهداری از دستگاه ها لازم الاجرا بوده و در حین کار دستگاه انجام می گیرد.

تعمیرات خارج از ساعات کار: مجموعه فعالیت هایی که بعد از ساعات کار به منظور آماده سازی آن دستگاه برای اغاز ساعات کار بعدی به انجام می رسد

تعمیرات اتفاقی: مجموعه فعالیت ها و اقدامات موثر در مواقع خرابی و از کار افتادگی دستگاه به طور غیر منتظره

بازرسی: آزمایش تجهیزات اندازه گیری پارامتر های قابل اندازه گیری و ثبت انها جهت بررسی و یادداشت اطلاعاتی که مطالعه آنها باعث پیش بینی سلامت دستگاه می شود

تعمیرات اساسی: کلیه عملیات تعمیراتی که طبق دستور کارخانه سازنده پس از یک زمان یا دوره معین کاری جهت بازسازی و استاندارد سازی و برگردان وضعیت دستگاه به شرایط اولیه به انجام می رسد.

  :shutt List  در حین کار دستگاه ممکن است اشکالاتی مشاهده گردد که در آن لحظه موجب توقف دستگاه نگردد اما باید در اولین توقف دستگاه رفع گردد. شات لیست جدولی است که اینگونه از موارد در آن یادداشت می شود تا به محض آغاز تعمیرات به آن مراجعه گردیده و موارد ثبت شده در آن رفع گردد. چنین لیستی بسیار با اهمیت است چون ممکن است بعد از یک توقف طولانی در زمان راه اندازی دستگاه به یکباره به یا آوریم که فلان کار مهم فراموش شده است اما با وجود شات لیست کاری فراموش نمی شود

بازرس:  نیروی انسانی با تجربه و آموزش دیده برقی یا مکانیکی که در زمان های تعیین شده سیستم های را مورد بازدید و بازرسی قرار داده و چک لیست های بازرسی را پر می نماید

چک لیست بازرسی:  عبارت است از فرم های طراحی شده که موارد مورد بازرسی در هر بازه زمانی دستگاه در آن ثبت گردیده و برای بازدی از دستگاه به بازرس داده می شود تا آنرا تکمیل نماید

نرم افزار نت:  نرم افزار کامپیوتری که بر حسب نیاز سازمان تهیه و اطلاعات و سوابق ماشین ها و دستگاه ها در آن ثبت می گردد و بر اساس آن چک لیست های بازرسی بطور هوشمند در زمان های معین استخراج و بکار برده می شود. وجود نرم افزار سرعت و دقت کار را بالا بده و اطلاعات فنی ما را مکانیزه و مطمئن می نماید.

یک نمونه از فرمهای ویژه سرویس ادواری آسانسور

البته لازم به یادآوری است که با تنوع آسانسورهای فعلی، این موارد در بعضی از آسانسورها متفاوت می باشد، اما چون غالب اسانسورهایی که در حال کار و سرویس دهی می باشد، از نوع کششی است، تمرکز اطلاعات برای اینگونه آسانسورها معطوف شده است.

بر اساس تجربه وقتی سرویسکار برای بازدید ادواری و ماهیانه آسانسور به ساختمانی مراجعه می کند باید با همراه داشتن لیست کامل عملیاتی که باید انجام شود، پس از مراجعه به مسئول ساختمان و هماهنگی با وی جهت اینکه طی زمان عملیات سرویس و نگهداری، چون آسانسور باید از سرویس خارج شود، این موضوع به اطلاع ساکنین رسانده شود. سپس با ثبت ساعت شروع کار سرویس اسانسور، عملیات را از موتورخانه آسانسور به شرح زیر آغاز می کند:

بازدید روغن گیربکس

بازدید روغن موتور

بازدید لنت ترمز

بازدید کنتاکت های سیستم ترمز

بازدید کنتاکت گاورنر

بازدید سیم بکسل گاورنر

بازدید کنتاکت های سیم بکسل و سیستم اورلد

بازدید و کنترل سیم بگسل ها (نداشتن زدگی، روغن مغری کنفی، و کشش مناسب باشند)

کنترل سفت بودن کلیه بولت ها و پیچ و مهرهای اتصالات

کنترل تمامی اجزاء متحرک آسانسور در موتورخانه

اطمینان از وجود قلاب و پلاک تناژ آن در بالای چاه آسانسور

دقت به دمای موتورخانه نسبت به فصل

تست فن مونورخانه

مناسب بودن روشنایی موتورخانه

تمیزکاری قطعاتی که روغنی شده و گردگیری کلیه تجهیزات

نظافت کامل موتورخانه

اطمینان از وجود دستورالعمل زمان قطع برق و دستورات مربوط به انتقال کابین به نزدیکترین طبقه، در موتورخانه

اطمینان از وجود برچسب شماره قطعات اصلی آسانسور جهت شناسایی

(موتورگیربکس، تابلو کنترل، و...در موتورخانه های دوبله)

پس از انجام و بازدید موارد فوق سرویسکار با ثبت ساعت پایان عملیات این مرحله و ثبت کلیه جزئیات و عملیان انجام شده، این فرم را امضاء و مرحله دوم را آغاز می نماید

www.parslift.com

در این مرحله، تجهیزات داخل کابین را بررسی و کنترل و سرویس می نماید:

باز و بسته شدن نرم و روان درب کابین

توقف همسطح کابین در تمامی طبقات

محکم بودن بستهای دستگیره داخل کابین

مناسب بودن اتصال ائینه به دیوار کابین (بدون لقی باشد)

اتصال کامل شستی داخل کابین در محل مربوطه

عملکرد مناسب کلید توقف اضطراری

عملکرد مناسب کلید باز نگه داشتن درب کابین

عملکرد مناسب کلید بستن درب کابین

عملکرد کلید زنگ اخبار

اطمینان از سالم بودن چراغ روشنایی اضطراری

اطمینان از سالم بودن شارژر(باطری) روشنایی اضطراری

نصب پلاک ظرفیت و مشخصات آسانسور

نصب دستورالعمل زمان قطع برق برای مسافرین

سالم بودن کفپوش کف کابین

نظافت داخل کابین

محکم بودن سقف کاذب و بی صدا بودن آن

www.parslift.com

پس از اتمام کارهای داخل کابین باید با دقت اجزای بیرونی کابین را مرد بررسی و سرویس قرار دهد:

کنترل اتصالات دیوارها و فرانت پانلهای کابین (بدون لقی و لرزش باشد)

کنترل اتصالات و زه های سقف و کف کابین

موجود بودن نرده حفاظ دور سقف کابین برای ایمنی نصاب و تعمیرکار و سرویسکار

اتصالات سیستم درب کابین به صورت صحیح و مناسب باشد بدون درگیری و سر و صدا کار کند (موتور درب )

رگلاژ بودن تسمه نقاله یا بازوی بازکننده درب

سرعت باز و بسته شدن درب کابین مناسب و طبق زمان تعین شده باشد.

فعال بودن سیستم بازگشت سریع درب در صورت وجود مانع مقابل درب کابین

شدت ضربه زدن درب در برخورد با مانع مناسب و بی خطر باشد.

عملکرد کمان درب بازکن مناسب و دقیق باشد. (در کابین های بدون درب مگنت درب بازکن)

سالم بودن لقمه های کفشک ریل درب کابین

باز و بسته شدن نرم و بی صدای درب کابین

سالم بودن سیل(ریل) درب و تمیز بودن شیارها

عمود بودن لنگه دربها و محکم بودن پیچ های نگهدارنده دربها.

عملکرد کنتاکت های درب کابین در زمان باز و بسته شدن درب

کیپ شدن درب با فرانت پانل در زمان بسته شدن درب کابین

فعال بودن سیستم ترمز درب (کلاچ درب)

در مدار بودن فتوسل درب

فعال بودن سیستم اورلد/ کنترل وزن

عدم سائیدگی لقمه های کفشک ریل کابین

عدم سائیدگی لقمه های کفشک ریل وزنه

تنظیم بودن فاصله بین کفشک های ریل کابین و ریل(کابین لقی نداشته باشد)

تنظیم بودن فاصله بین کفشک های ریل وزنه و ریل(فریم وزنه لقی نداشته باشد)

وزنه های تعادل به خوبی مهار شده باشند.

عدم لقی کابین در جهات مختلف نسبت به ریلها

سالم بودن روغندان های ریل کابین/ و سلامت نمد روغن رسان به ریلها

سالم بودن روغندان های ریل وزنه/ و سلامت نمد روغن رسان به ریلها

تست روغن کنف داخل سیم بکسل(خشک نبودن سیم بکسلها)

مهار بودن سیستم رویزیون روی کابین و بدون عیب بودن سیتم سیم کشی ها

موجود بودن رویزیون پرتابل( رویزیون متحرک دستی)

در مدار و فعال بودن کلید استپ رویزیون

فعال بودن کلید جهت بالادر رویزیون

فعال بودن جهت پائین در رویزیون

موجود بودن پوشش و حفاظ مناسب روی کابلها و سیم کشی سقف کابین

در مدار بودن کنتاکت پاراشوت

در مدار بودن کنتاکت شالتر

کنترل یک نواخت بودن فاصله ریلها در طول چاه و روان بودن حرکت کابین(عدم تنگ و گشاد شدن ریلهای عمودی)

تمیز و روغنی بودن ریلهای کابین

تمیز و روغنی بودن ریلهای وزنه

کنترل کلیه براکتهای ریل کابین و محکم بودن لقمه های ریل

کنترل کلیه براکتهای ریل وزنه و محکم بودن لقمه های ریل

کنترل پشت بندهای ریل کابین/ کامل بودن پیج و مهره

کنترک پشت بندهای ریل وزنه/ کامل بودن پیچ ومهره

کنترل نقاط اتصال هنگل کابل به کابین وزیر سقف و آزاد بودن آن در حین حرکت کابین و عدم درگیری کابلها با دیگر قطعات

کنترل کلمس های کلیه سیم بکسهای روی کابین

محکم بودن سینی زیر درب کابین و تنظیم فاصله آن

محکم بودن تجهیزات ریز کابین

پارس لیفت (www.parslift.com)

پس از اتمام بازدید و سرویس این بخش و ثبت ساعت اتمام بازدید قسمت داخل چاه شروع می شود:

کامل و سالم بودن کلیه لامپهای روشنایی

فعال بودن کلید قطع و وصل روشنایی در پائین چاه

موجود بودن پله مناسب برای وارد شدن به کف چاه

تمیز بودن کف چاه آسانسور

عدم وجود آب و رطوبت در کف جاه آسانسور

سالم بودن سکوهای ضربه گیر کابین و وزنه تعادل

استقرار مناسب ضربه گیر های کابین روی سکوها

استقرار مناسب ضربه گیرهای وزنه تعادل روی سکوها

کشش مناسب سیم بکسل گاورنر بر روی فلکه ته چاه

عملکرد مناسب فلکه ته چاه و کنترل بوشها و گیریس کاری یا روغنکاری آن

کنترل سینی های زیر درب طبقات و رعایت فاصله استاندارد آنها

عملکرد مناسب بازوی قفل درب/ کمان درب/ مگنت درب(در تمامی دربهای طبقات)

سالم بودن ریل آلومینیومی دربها(دربهای اتوماتیک)

سالم بودن دیکتاتورها و فشار مناسب ضربه(دربهای لولایی)

تمیز بودن ریلهای آلومینیومی(دربهای اتوماتیک)

کشش مناسب فنر درب(دربهای لولایی)

تنظیم بودن فاصله کابین با دربهای طبقات

آزاد بودن زنجیر جبران و عدم درگیری آن با اجزای داخل چاه(در آسانسورهای 9 طبقه به بالا)

آزاد بودن زیر ریلهای کابین

آزاد بودن زیر ریلهای وزنه

اطمینان از نصب مهار روی وزنه های تعادل در قاب وزنه

کنترل سالم و مناسب بودن تسمه کشی و حفاظ عمودی وزنه ها

کنترل سالم بودن پوشش کامل کانالهای سیم کشی داخل چاه

کنترل کلیه کلمسهای سیم بکسل قاب وزنه

پس از اتمام کلیه مراحل سرویس اسانسور توسط سرویسکار، یک نسخه از فرم چک لیست انجام شده که دارای

تاریخ

ساعت شروع عملیات

ساعت خاتمه عملیات می باشد و به امضاء سرویسکار رسیده است، تحویل مسئول ساختمان می گردد.

ضمن اینکه مسئول ساختمان موظف است روی فرم مخصوص سرویسکار صحت عملیات و زمان ثبت شده را تائید و امضاء نماید.

نگهداری و تعمیرات الکتروموتور ELECTROMOTOR MAINTENANCE

نگهداری و تعمیرات الکتروموتور   ELECTROMOTOR MAINTENANCE

مقدمه :

موتور ها در سیستمهای کنونی به عنوان بازوی اصلی و قلب تپنده هر کارخانه به شمار می روند .و خرابی برنامه ریزی نشده الکتروموتورها یکی از علل تحمیل هزینه های بالا بر کارخانجات میباشد.در همین راستا برنامه های تعمیر و نگهداری پیشگیرانه قابل اعتماد به خوبی میتوانند باعث طولانی شدن عمر عملکرد موتور و کاهش خسارات گردند. با این حال ، برنامه نگهداری پیشگیرانه برای موتور مفید نخواهد بود اگر شما تجهیزات تست مناسب و ابزار و آموزش را نداشته باشید.

 روش های متنوع نگهداری ممکن است برای هر نوع از موتور ، کنترلر ، و یا وسایل مرتبط با آن در تاسیسات وجود داشته باشد.  . شما باید بهترین روش ها برای تسهیلات را انتخاب کنید و سپس تعیین کنید که چگونه بهترین وجه اعمال آن روشها مقدور میباشد.

اما لازمه برنامه ریزی صحیح در خصوص تعمیرات پیشگیرانه شناخت عوامل موثر بر کارکرد  یک تجهیز (الکتروموتور) میباشد.

خلاصه :

The purpose of maintenance is to keep equipment from failing prematurely , ensure optimum performance and minimize unscheduled downtime .Well-maintained machinery is also more energy-efficient and exhibits lower frictional losses and decreased operating temperatures  .The following sections cover major motor maintenance issues and make recommendations on servicing and testing.

هدف از تعمیرات ونگهداری یعنی حفظ تجهیزات از خرابی زودهنگام ، اطمینان از عملکرد مطلوب و به حداقل رساندن خرابی های غیر قابل پیش بینی ( خارج از برنامه ) میباشد

. با تعمیرات و نگهداری خوب ، انرژی و بهره وری  ماشین آلات بیشتر می شود ، در ضمن با کاهش اصطکاک دمای آن ( موتور) پایین می آید.

درزیر در مورد نگهداری موتور مواردی عنوان شده است:

علل خرابی موتور  Causes of Motor Failure

Contamination آلودگی	26%
Overload اضافه بار	25%
Moisture رطوبت	17%
Bearing بلبرینگ	12%
Single phasing تک فاز	10%
Aging- کارکرد طولانی استهلاک	5%
Misc متفرقه	5%

 An effective maintenance program affects reliability , performance and productivity.

برنامه های موثر نگهداری برقابلیت و اطمینان و کارایی و بهره وری تاثیر می گذارد.

 تمیز کاریCleaning

آلودگی و خاک گرفتگی از طریق جذب به عایقهای موتور نفوذ پیدا میکند و این باعث می شود که روغن روانکاری آلوده شده و موجب آسیب دیدگی  یاتاقانها گردد. تجمع آلودگی در فن و دهانه ورودی موتورباعث افزایش دمای موتور می گردد که این امر موجب کاهش کارایی و طول عمر موتور می شود  .

Dirt attacks the insulation of a motor through abrasion and/or absorption.It can contaminate lubricants and damage bearings.Dirt buildup on the motor housing, fan and inlet openings increases the motor ’s temperature,which reduces efficiency and shortens motor life.

روانکاری Lubrication  

Larger motors require periodic bearing greasing .One problem is over-greasing, which causes increased friction ,leading to failure .Excess grease can be forced onto the windings ,also causing failure .Clean the fittings before injecting grease in order to avoid contamination.

به طور عمده موتورها باید به صورت دوره ای روانکاری گردند .عدم روانکاری به موقع باعث افزایش اصطکاک  و اسیب دیدگی می گردد  . شارژ اضافه گریس می تواند بر روی سیم پیچها ریخته  و موجب خرابی گردد. تمیز کردن اتصالات قبل از گریسکاری باعث جلوگیری از آلودگی می شود .                                                   

ارتعاشVibration

A noticeable increase or change in motor vibration is an indication of a bearing problem , load imbalance ,a bent shaft ,a coupling misalignment or electrical irregularities .Incorrect belt tension and alignment can increase power consumption and decrease motor life.

افزایش قابل توجه و یا تغییر ارتعاش موتور به منزله وجود مشکل در یاتاقان ،عدم تعادل بار ، خم شدن ، کوپلینک  نامناسب و یا نوسان برق می باشد .کشش تسمه و عدم توازن می تواند  قدرت مصرفی برق را بالا برده و باعث کاهش طول عمر موتور گردد .

تست ولتاژVoltage Testing

Motors that operate outside a design range of lus or minus 10%of nominal voltage operate at decreased efficiency and have a shorter motor life. Unequal phase voltage can cause extremely large rotor currents, resulting in higher temperatures and dramatically increased motor losses .Measure and log the voltage at the motor ’s terminals while the machine is loaded.

بکار گیری موتورها  در خارج از رنج طراحی شده یاکمتر از 10٪ ولتاژ نامی  باعث  کاهش  کارایی وطول عمر موتور می گردد. نوسان ولتاژ باعث آمپر کشیدن بیش از حد موتور و در نتیجه افزایش  درجه حرارت و نیز افت توان موتور را به طور فزاینده افزایش می یابد  . زمانی که موتور در حال کار کردن می باشد اندازه گیری ولتاژ مسیر می گردد .

 تست عایق  Insulation Testing

Resistance testing of critical motors on a routine basis is an important pre

dictive test that can reveal degradation of insulation. Readings should be taken once or twice a year .Long-term trending provides a good picture of winding quality.

تست مقاومت موتور های کارکرده بر اساس یک روش ثابت میتواند پیش بینی مهمی در تست کارکرد موتورهاداشته باشد ثبت طولانی مدت تست عایقها می تواند معیار درجه بندی عایقها بشمار آید.بدلیل برقراری کیفیت عایقها میبایست تست آنها یک یا دو بار در سال انجام پذیرد .

نتیجه گیری :

 برنامه های موثر نگهداری برقابلیت و اطمینان و کارایی و بهره وری تاثیر می گذارد. اما این مهم در صورتی موثر خواهد بود که مازاد بر شناسایی دقیق علل اصلی خرابی(آلودگی-اضافه بار و رطوبت) –ابزار لازم جهت اجرایی شدن برنامه نیز مهیا باشد.